Wstydliwy problem…Psia Kupa

Przyczyny zaburzeń żołądkowo-jelitowych u zwierząt mogą mieć różne podłoże. W rzeczy samej bowiem medycyna – czy to ludzka, czy też weterynaryjna – wymagają niejednokrotnie wykonania badań dodatkowych w celu postawienia pełnej i trafnej diagnozy, która jest absolutnie niezbędna do poprowadzenia skutecznej terapii.

Tekst: dr n. wet. Artur Dobrzyński
Instytut Medycyny Weterynaryjnej, SGGW w Warszawie

Lekarz weterynarii, badając psa w gabinecie, zbiera od właściciela zwierzęcia tzw. wywiad. Jest to krótka rozmowa, w której lekarz próbuje dowiedzieć się czegoś więcej o zwierzęciu. Mając informacje o wieku, płci, wcześniejszych chorobach, miejscu przebywania zwierzęcia, jego upodobaniach dietetycznych, przebytych szczepieniach profilaktycznych, lekarz stara się ukierunkować swoje podejrzenia co do przyczyny zaistniałych zaburzeń żołądkowo-jelitowych.

Zatrucia bakteryjne
Jeśli jest to pies z grupy tzw. ciekawskich, którego na spacerze interesują wszelkie resztki pochodzenia organicznego, nie jest wykluczone, że doszło u niego do zatrucia tła bakteryjnego. Jest to chyba najczęstsza (obok błędów dietetycznych) przyczyna schorzeń żołądkowo-jelitowych u psów. Dlatego też lekarze niejako w rutynowy sposób zalecają w początkowej fazie leczenia podawanie środków, które mogą tę sytuację opanować.
W przypadku uporczywych nawrotów chorób przewodu pokarmowego celowe wydaje się wykonanie badania mikrobiologicznego wymazu z odbytu, tzn. posiewu, wraz z antybiogramem na bakterie tlenowe i beztlenowe. Od pewnego czasu bowiem w gabinetach weterynaryjnych spotyka się coraz więcej zakażeń przewodu pokarmowego psów na tle Clostridium difficile i Clostridium perfringens. Choroba zaczyna się zwykle nasilającymi się wymiotami, a po kilku, kilkunastu godzinach pojawiają się ostre, tryskające biegunki z silnym krwawieniem. Nierzadko objawy są niemal identyczne z parwowirozą o bardzo ostrym przebiegu.
Zatrucia tła bakteryjnego przewodu pokarmowego (gronkowcowe, paciorkowcowe, a także salmomellozy i kolibakteriozy) mogą początkowo przebiegać w sposób ostry, lecz niejednokrotnie przybierają w późniejszym okresie formę przewlekłą.
Bardzo groźne są salmonellozy. W Polsce występuje ponad 50 serotypów salmonelli. Jednak najgroźniejsze z nich to: Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium. Imponująca jest przeżywalność tych drobnoustrojów w środowisku. W sprzyjających warunkach potrafią one przetrwać np. w wodzie ponad dwa lata, w jajkach ponad rok, w przetworach mięsnych nawet cztery miesiące.

Najczęściej do zakażenia dochodzi przez przewód pokarmowy po spożyciu zakażonej żywności i wody. Przebieg i obraz choroby uwarunkowany jest wieloma czynnikami. Zależy on od serotypu i zjadliwości salmonelli, a także od wrażliwości osobniczej i wieku zainfekowanego osobnika. Zaatakowane chorobą psy i koty mają gorączkę, wymioty, biegunkę. Pojawia się szybko postępujące odwodnienie i wychudzenie oraz osłabienie. Może dojść do zapalenia płuc wraz ze stanami zapalnymi stawów, a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Bardzo groźny przebieg ma także leptospiroza. Choroba wywoływana jest przez bakterie należące do rodzaju Leptospira. Do chwili obecnej poznano na świecie ponad 200 typów serologicznych tych bakterii. Część z nich jest chorobotwórcza dla człowieka i zwierząt, część natomiast jest saprofitami, które określane są czasem jako tzw. krętki wodne. Chorobotwórcze leptospiry zachowują swoją żywotność i inwazyjność w środowisku przez wiele tygodni. Podobnie rzecz wygląda w przypadku wilgotnej ziemi przesyconej moczem chorych zwierząt. Kluczową rolę w szerzeniu się choroby przypisuje się zakażonej wodzie. Szczególnie dotyczy to kanałów, ścieków i stojących zbiorników wodnych (stawy, jeziorka, podmokłe łąki). Kąpiele zwierząt w zakażonych zbiornikach wodnych, spożycie zakażonej wody i żywności lub bezpośredni kontakt z osobnikiem chorym to najczęstsze sposoby zakażania się leptospirozą. Leptospiroza u psów przebiega zwykle w postaci ostrej choroby, rzadziej w postaci łagodnej. Początkowo pojawiają się gorączka, brak apetytu, osowiałość. Wkrótce dochodzą wymioty i biegunka. Mocz na skutek krwiomoczu przybiera kolor brunatny. Dochodzi do żółtaczki manifestującej się silnym zażółceniem spojówek i błony śluzowej jamy ustnej, a w późniejszym okresie zażółceniem całej skóry. Postępujące odwodnienie, gorączka i niewydolność narządów wewnętrznych doprowadzają do śpiączki, która zwykle kończy się zejściem śmiertelnym zwierzęcia.

Kolejne niebezpieczne zatrucie bakteryjne to kolibakterioza Za wystąpienie choroby odpowiedzialna jest pałeczka Escherichia coli. Źródłem zakażenia jest zwykle skażona zarazkami woda lub karma. Głównymi objawami choroby u psów są wymioty i biegunka z licznymi pasmami śluzu, a nawet krwi. Bardzo szybko następuje odwodnienie zwierzęcia, które może skończyć się nawet zejściem śmiertelnym przy ostrym przebiegu choroby.
Kampylobakterioza to następne niebezpieczeństwo. Przy czym najistotniejszymi w praktyce weterynaryjnej są: Campylobacter fetus, C. sputorum i C. jejuni. Campylobacter charakteryzuje się doskonałą przeżywalnością poza organizmem. Na przykład w temperaturze 4°C może przeżywać nawet ponad miesiąc. Główne objawy choroby to: depresja, wymioty, utrata apetytu, szybko postępujące odwodnienie oraz cuchnąca, zawierająca nieraz domieszkę krwi biegunka, która może niekiedy trwać nawet dwa tygodnie.
Trzeba także wspomnieć o pozostałych zagrożeniach bakteryjnych, które bywają następstwem wypicia niezdatnej do spożycia wody przez psa. Choroby przewodu pokarmowego mogą być wynikiem…

Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 31/2020!