Kiedy w żyłach drzemie prawdziwie pasterski instynkt
Instynkt pasterski psów jest wykorzystywany przez człowieka od lat do pomocy przy manewrowaniu zwierzętami gospodarskimi. Jest to zmodyfikowany instynkt łowiecki, w którym wyciszone zostały ostatnie ogniwa, czyli złapanie, zabicie i zjedzenie ofiary. Bazuje on na chęci psa do namierzania, otaczania i zaganiania zwierzyny. Te umiejętności wykorzystywane są do pomocy pasterzom w przyprowadzaniu owiec z pastwiska, przemieszczaniu stad między różnymi łąkami, wprowadzaniu do zagrody lub przyczepy czy pomocy w odseparowaniu jednej bądź kilku owiec w celu przeprowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych, profilaktycznych czy weterynaryjnych.
Tekst i fotografia: lek. wet. Radochna Iłłakowicz, hodowla Red Radimus FCI, czynny zawodnik pasienia, organizatorka zawodów „Aussie Herding Cup”
Podstawy szkolenia
Instynkt pasterski to podwalina, na której w procesie szkolenia buduje się przydatne na farmie czy też na zawodach pasterskich umiejętności i zachowania psa. Czasami taki instynkt jest głęboko ukryty, czasami jest celowo (lub nie) tłumiony innym rodzajem szkolenia (np. bezwzględnym posłuszeństwem, kiedy to pies czeka na komendę opiekuna, co może, a czego mu nie wolno robić) lub wręcz przeciwnie – tylko po zobaczeniu owiec budzi się w nim cała gama pasterskich zachowań. Niektóre psy zaczynają owce obiegać, inne wpatrują się jak zahipnotyzowane w zwierzęta gospodarskie, a jeszcze inne szczekaniem lub ruchem ciała będą chciały poruszyć stado i nadać im odpowiedni kierunek przemieszczania się – dużo zależy tutaj od rasy psa.
Ciekawostką jest, że nie tylko psy z I grupy FCI (Owczarki i psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła) mogą podchodzić do testów i startować w zawodach! Na liście dopuszczonych ras można znaleźć między innymi rottweilera, sznaucera olbrzyma, kilka psów z grupy szpiców, np. samoyeda, czy nawet przedstawiciela grupy IX (Psy ozdobne i do towarzystwa) – teriera tybetańskiego. Pełna lista ras dostępna jest na stronie Związku Kynologicznego w Polsce, w zasadach ogólnych organizacji międzynarodowych wydarzeń pasterskich FCI.
Testy instynktu pasterskiego
W celu oficjalnego sprawdzenia instynktu pasterskiego już od 9. miesiąca życia psa (nowy regulamin od 1.05.2023, wcześniej było to 6 miesięcy) można podejść do testu NHAT (ang. Natural Herding Aptitude Test), który składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to część socjalna, ma ona za zadanie sprawdzenie, czy pies nie jest lękliwy czy też agresywny i czy nie reaguje nadwrażliwością na hałas. Druga część testu to sprawdzenie zachowania psa przy owcach, czy jest nimi zainteresowany i czy demonstruje styl pracy typowy dla rasy.
Kolejnym szczeblem w karierze zawodowego pasterza jest Herding Working Test (HWT). Jest to pierwszy egzamin pasterski, gdzie już poza czystym instynktem pies musi mieć podstawowe szkolenie pasterskie, pozwalające pasterzowi kierować psem podczas…
Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 47/2023!
