Niedoczynność tarczycy u psów

Niedoczynność tarczycy (hypotyreosis) jest dość powszechnie występującym zaburzeniem endokrynologicznym psów. Jest to jedna z częstszych przyczyn zaburzeń okrywy włosowej u psów wymagająca interwencji lekarsko-weterynaryjnej. Przy niedoczynności tarczyca nie produkuje prawidłowej ilości hormonów: T3 (trójjodotyroniny) oraz T4 (tyroksyny). Hormony te odpowiadają np. za aktywność metaboliczną komórek organizmu, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania skóry. 

Tekst i fot. 1.–4.: dr n. wet. Artur Dobrzyński

Instytut Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie

Niedoczynność pierwotna i wtórna

Klinicznie ze względu na przyczyny niedoczynności zwykło się wyróżniać niedoczynność pierwotną i wtórną. Pierwotna forma schorzenia dotyczy zaburzeń związanych z samą tarczycą (np. zanikiem gruczołu na tle autoimmunologicznym) lub drastycznymi niedoborami jodu w diecie zwierzęcia. Może być również wywołana zanikiem utkania tarczycy, jej nowotworami czy też stanami zapalnymi tego narządu (np. na tle immunologicznym). Wtórna forma to zaburzenia przysadkowego TSH (tyreotropiny) różnego tła (przysadkowa niedoczynność tarczycy). Na skutek tychże różnorodnych stanów patologicznych dochodzi do niekiedy drastycznych spadków wydzielania hormonów tarczycowych. Rzadką przyczyną niedoczynności tarczycy u psów jest upośledzony rozwój gruczołu. Należy jeszcze wymienić tzw. dyshormonozę tarczycową z eutyreozą (ang. euthyroid sick syndrom). W tym schorzeniu tarczyca funkcjonuje prawidłowo, ale poziom hormonów ulega supresji w związku z innymi chorobami ogólnoustrojowymi (nowotwory, nadczynność kory nadnerczy). 

Niedoczynność tarczycy może się pojawiać w każdym wieku psa. Najczęściej ujawnia się ona jednak w początkowym okresie starzenia się psów, w wieku średnim, tj. około 5.–6. roku życia i starszym. Zauważono także pewne predyspozycje rasowe. W dużej części dotyczy to psów takich, jak: berneński pies pasterski, bokser, border collie, buldog angielski, chow-chow, dog niemiecki, golden retriver, husky, labrador, owczarek belgijski, owczarek niemiecki, pinczer, rottweiler, spaniel, doberman, seter irlandzki oraz sznaucer.

Objawy tej choroby mogą być nieswoiste, co może prowadzić do mylnej diagnozy. Wiodącym objawem tego schorzenia jest ciągła skłonność do tycia, choć zwierzę dostaje mało jedzenia. Często występują osłabienie, ospałość, zmniejszona reaktywność na bodźce, niechęć do zabawy i zanik popędu płciowego. Zwierzę jest bardzo wrażliwe na zimno, szuka ciepłych miejsc. Pojawiają się symetryczne łysiny na bokach ciała (fot. 1.–2.). Nie towarzyszy im świąd, ale sierść matowieje, włosy są cienkie i delikatne. Włos nie odrasta np. po obcięciu przez groomera. Skóra jest sucha, szorstka, ulegająca hyperkeratozie, łuszczeniu i hyperpigmentacji. Niekiedy nawet ulega samoistnemu pękaniu (fot. 3.). Pojawia się łojotok tłusty. Czasami może występować obrzęk śluzakowaty skóry, tzw. myxoderma. Mogą występować nawracające zakażenia skóry (ropne, drożdżakowe) lub zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego. Zwierzę cierpi na zaparcia, ma też częste zapalenia jamy ustnej. Dość charakterystyczne jest pojawienie się tzw. szczurzego ogona, tj. zupełnie bezwłosego ogona na jego końcu (fot. 4.). Innymi problemami mogą być…

Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 41/2022!