Nicienie płucne i sercowe

Pasożyty wewnętrze stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno szczeniąt, jak i psów dorosłych. Do szczególnie groźnych, choć rzadziej diagnozowanych, zaliczane są nicienie płucne i sercowe, które zasiedlają układ oddechowy i krążenia, w tym serca. 

Tekst: dr Żaneta Dzięgelewska-Sokołowska

Instytut Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie

Cykl rozwojowy

Cykl rozwojowy większości nicieni jest złożony i wymaga obecności żywiciela pośredniego. Mianem żywiciela pośredniego określamy organizm (może być to m.in. ślimak lub dżdżownica), w którym bytują niedojrzałe płciowo larwy pasożytów. Natomiast dorosłe postacie pasożytów, zdolne do rozmnażania i produkcji jaj, bytują w tkankach tzw. żywiciela ostatecznego, czyli psa. Do zarażenia żywiciela ostatecznego dochodzi zwykle w wyniku spożycia przez niego żywiciela pośredniego wraz ze znajdującymi się w nim larwami. W cyklu rozwojowym niektórych pasożytów może się także pojawić tzw. żywiciel parateniczny. Jest to organizm, który w naturalnych warunkach zjada żywiciela pośredniego i w którym pasożyt jest w stanie przetrwać, nie osiągając przy tym dojrzałości płciowej. Dopiero spożycie żywiciela paratenicznego (np. żaby) przez ostatecznego umożliwia dalszy rozwój pasożyta. Żywiciel parateniczny nie jest tym samym konieczny do zamknięcia cyklu rozwojowego, ale ułatwia przeniesienie pasożyta z żywiciela pośredniego na żywiciela ostatecznego. Dzikie zwierzęta (m.in. lisy, wilki, borsuki) również są narażone na inwazje nicieniami groźnymi dla psów. W ich populacji pasożyty występują powszechnie (stanowią rezerwuar pasożytów), zwiększając ryzyko zarażenia psów domowych. 

Charakterystyka gatunków

Do najczęściej występujących w Polsce pasożytów układu oddechowego i krążenia psów i psowatych zaliczane są nicienie: Angiostrongylus vasorum, Crenosoma vulpis, Capillaria aerophila. W ostatnich latach pojawił się również nicień wcześniej niediagnozowany w Polsce: Dirofilaria immitis. Do rzadziej diagnozowanych i o mniejszym znaczeniu klinicznym należą: Filaroides hirthi oraz Oslerus osleri.

W przypadku francuskiego robaka sercowego (Angiostrongylus vasorum) postacie dorosłe bytują w tętnicach płucnych oraz w przedsionku i komorze prawej serca psów i innych psowatych. W tętnicach płucnych i sercu samica składa jaja przenoszone z krwią do mniejszych tętnic i tętniczek płucnych, z których wylęgają się…

Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 53/2024!