Jamnik – wielka osobowość w niewielkim ciel

Jamniki należą do ras na tyle popularnych i znanych, że nikomu nie trzeba specjalnie tłumaczyć, jak one wyglądają. W wielu krajach świata są w czołówce ras popularnych i darzonych wyjątkową sympatią. Jeszcze 15-20 lat temu, można śmiało powiedzieć, że Polska była bardzo „zajamniczona”, a ilości jamników zgłaszanych na wystawy były podobne do dzisiejszych stawek najpopularniejszych ras.

Autor Mirosław Olejnik sędzia międzynarodowy FCI, hodowla CREDO,
www.credomoje.pl

Za ojczyznę jamnika przyjmuje się tereny dzisiejszych Niemiec. Psy te tworzą osobną, najmniejszą i najbardziej jednolitą grupę w systematyce FCI (grupa IV).

Niektórzy mogą zastanawiać się, czy mamy do czynienia z jedną rasą, czy może z dziewięcioma rasami? Moim zdaniem powinniśmy mówić o trzech rasach (krótkowłosy, długowłosy i szorstkowłosy) oraz o trzech odmianach wielkościowych (standardowy, miniaturowy oraz króliczy), tym bardziej, że regulamin FCI dopuszcza w obrębie długości włosa krzyżowanie miniatur z królikami. Niemniej jednak, z wystawowego punktu widzenia, mamy 9 ras jamników i musimy według standardów FCI traktować je osobno.

Wzorzec dla wszystkich ras jamników jest jeden, z rozróżnieniem tylko na trzy wielkości oraz na trzy rodzaje włosa. Dla odróżnienia, jamniki w Anglii podzielone są na dwie wielkości: jamnik standardowy i miniaturowy (brak wielkości króliczej) oraz sędziowane są w grupie Hound wraz z takimi rasami jak: charty oraz psy gończe.

Jak czytamy w literaturze, po raz pierwszy jamniki zostały pokazane na wystawie w Berlinie w 1878 roku. Zainteresowanie rasą było na tyle duże, że już w roku 1891, na wystawie klubowej, pojawiło się aż 300 jamników we wszystkich odmianach włosa. Tworzyły one jedną wspólną rasę. Dopiero od roku 1895 zaczęto dzielić jamniki na krótko-, długo- i szorstkowłose oraz ze względu na wagę: typ lekki, średni i ciężki. Duża część znawców rasy zgadza się z twierdzeniem, że jamniki pochodzą od jednej lub dwóch niemieckich ras psów gończych. Większość krótkonożnych ras psów otrzymano w wyniku łączenia osobników obciążonych dziedziczną wadą rozwojową chrząstek zwaną achondroplazją, powodującą karłowatość kończyn przy prawidłowym rozwoju tułowia. W roku 1879 odbył się ogólnokrajowy zjazd kynologów niemieckich, na którym ustalono pierwszy obowiązujący wzorzec jamnika. W 1880 roku w Niemczech utworzono pierwszą księgę rodowodową dla jamników i od tego czasu szybko zaczęła rosnąć ich liczebność i popularność w Niemczech.

Od początku powstania rasy, oprócz organizowania wystaw, przeprowadzano także próby użytkowości myśliwskiej jamników. Jamniki na początku XX wieku były już rasą w dużej mierze ustabilizowaną. W Niemczech, kraju pochodzenia rasy, jamnik jest prawie zawsze psem użytkowym (szczególnie szorstkowłosy). Z reguły pracuje w norze, ale z powodzeniem spełnia rolę psa gończego. Mając świetny węch, doskonale odnajduje ranną i zaginioną zwierzynę. W niektórych krajach nadal używany jest do polowania na borsuki, o czym świadczy jego angielska nazwa „dachshund”. Jego mały wzrost umożliwia mu wypłaszanie bez trudu zwierzyny z nor i największych gęstwin. Żaden z psów innej rasy w tej pracy mu nie dorówna. Jedynie głęboki śnieg może być dla niego barierą trudną do przejścia. Jego zdolności do pracy na ziemi udokumentowane są pracą po śladzie, przy płoszeniu i szukaniu postrzelonej zwierzyny oraz pracą w wodzie. Legendarna jest jego odwaga w pracy pod ziemią, a także wytrwałość i ciętość w kontakcie z dzikami. Jamniki wszystkich rodzajów włosa i wielkości są tak samo dobre do …

Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 8/2016!