Jak pobudzać mózg i zmysły psa? (cz. 2) Węch i wzrok
Autor dr n. wet. Joanna Zarzyńska
Autor dr inż. Paweł Zarzyński
W poprzednim numerze PSA RASOWEGO opisaliśmy niezwykły psi mózg i jego różnorodne możliwości, które – tak naprawdę – wciąż dopiero odkrywamy. Równie wyjątkowe i niepowtarzalne są także poszczególne zmysły psa. Dzisiaj zajmiemy się niezwykłym psim węchem, z którym nasz, ludzki, nie może się nawet równać, oraz wzrokiem, który – choć z pozoru gorzej rozwinięty – pozwala czworonogowi na sprawne funkcjonowanie w środowisku i odbieranie różnorodnych bodźców z otoczenia.
Legendarny psi nos
Węch jest bezsprzecznie najczulszym i najważniejszym z psich zmysłów, o wiele bardziej precyzyjnym niż u człowieka. Wynika to z faktu, że w ludzkim nosie znajduje się „tylko” ok. 5 milionów komórek węchowych, będących receptorami bodźców zapachowych rozmieszczonych na nabłonku węchowym o powierzchni ok. 3 cm2. U psa jest ich wielokrotnie więcej i mogą zajmować powierzchnię aż 130 cm2. Co ciekawe, liczba komórek węchowych zależy od psiej rasy – przodują psy gończe, pracujące węchem. Niekwestionowanymi rekordzistami są przedstawiciele rasy bloodhound. W nosie każdego z nich znajduje się ponad 300 milionów takich komórek. Psom tym węszenie ułatwia obszerna kufa z dużą truflą nosową (im większy nos, tym – przynajmniej teoretycznie – więcej komórek węchowych i czulszy węch) oraz długie, wiszące uszy, „zagarniające” unoszące się tuż nad podłożem cząsteczki zapachowe. Doskonałym węchem dysponują również owczarki niemieckie, posiadające ok. 225 milionów komórek węchowych (stąd ich powszechne wykorzystanie w roli psów służbowych). Dla porównania inne rasy miewają ich znacznie mniej, np. foksterier ok. 150 milionów, a jamnik – 125 milionów.
Sam nos to jednak nie wszystko! Psy dysponują też fenomenalną pamięcią zapachową i zdolnością do rozróżniania poszczególnych nut zapachowych. Przeciętny człowiek rozróżnia zwykle kilkaset zapachów, profesjonalne „nosy” (np. eksperci zatrudnieni w przemyśle perfumeryjnym czy kiperzy) – do kilku tysięcy; to pokazuje, że zmysł węchu także można wyćwiczyć!
Tymczasem pies jest w stanie rozróżnić i zapamiętać nawet 600 tysięcy różnych zapachów!
Niezwykle wrażliwy węch pozwala psu odbierać jako coś oczywistego całą gamę zapachów niewykrywalnych dla człowieka. Co ciekawe, na czułość psiego nosa duży wpływ ma fakt, że jego powierzchnia jest stale mokra (istnieje nawet legenda mówiąca, że pies zatkał nosem dziurę w Arce Noego podczas biblijnego potopu i to z tego powodu po dziś dzień jest on wilgotny). Nie bez przyczyny – mokry nos ułatwia wychwytywanie z powietrza molekuł zapachów, które błyskawicznie rozpuszczają się na jego powierzchni i są odbierane przez …
Jeśli chcesz przeczytać artykuł zamów magazyn 24/2019 już dziś!