Czernysz Czarny terier rosyjski

Czarny terier rosyjski to rasa, której spotkanie po raz pierwszy może wywołać niemałe wrażenie. Wszystko dzięki masywnej budowie, sporym rozmiarom i budzącej respekt okrywie włosowej, której ukoronowanie stanowi gęsta i długa broda. Nie wiemy, czy dokładnie taki wizerunek rasy przyświecał jej twórcom, którzy zaraz po drugiej wojnie światowej przystąpili do jej tworzenia. Ich celem było przede wszystkim otrzymanie psa łatwo uczącego się i chętnie współpracującego z człowiekiem, wytrzymałego w skrajnych warunkach pogodowych obecnych w różnych strefach klimatycznych ZSRR oraz masywnego dla efektywniejszego wykonywania powierzonych mu zadań. Dotychczas żadna z ras pracujących nie oferowała tego wachlarza cech. Pies ten miał pełnić przede wszystkim funkcje wartownicze w owianych złą sławą łagrach. Ze względu na czas, miejsce i okoliczności tworzenia rasy nierzadko nazywa się jej przedstawicieli „psami Stalina”.

Tekst: Piotr Florczuk
hodowla Black Legion (FCI), www.facebook.com/BlackLegionBRT
Fot. Piotr Łuczka Pro Creo
na zdjęciach psy z hodowli Black Legion (FCI)

Przedsięwzięcie to zaangażowało mnóstwo wybitnych biologów, genetyków oraz wojskowych, którzy w obrębie wojskowej hodowli Krasnaja Zwiezda krzyżowali protoplastę rasy, sznaucera olbrzyma Roja (ur. 1947 r.) z rottweilerami i airedale terierami. Potem, na drodze wielu pokoleń i licznych krzyżówek, w sumie skorzystano z psów 17 ras reprezentujących założone cechy nowej rasy. Znaczący wkład miały tu nowofundlandy oraz owczarki kaukaskie. Prace uznano za zakończone w 1979 r., a wzorzec spisany przez Krasną Zwiezdę został ogłoszony w 1981 r. przez Ministerstwo Rolnictwa ZSRR. FCI uznało wzorzec na zgromadzeniu w 1984 r., nadając mu numer standardu 327.

W Polsce czarne teriery rosyjskie zaczęły się pojawiać w kolejnych latach. Ich charakter, a przede wszystkim wygląd, był bardzo zróżnicowany. Niektóre przypominały współczesnego sznaucera olbrzyma lub rottweilera bardziej, niż przypominają współczesne okazy, które z czasem zaczęły stanowić coraz bardziej jednolity typ oraz reprezentować bardziej jednolite cechy rasowości. Radzieckim hodowcom i uczonym udało się otrzymać psa inteligentnego, o zrównoważonym charakterze, gotowego do pracy.
Pozostaje jeszcze pytanie, dlaczego nazwano tego psa terierem? Właśnie takie nazewnictwo zostało mu nadane mimo większej liczby wspólnych przymiotów z molosami. Niegdyś również należał do III grupy ras FCI, czyli właśnie terierów, i dopiero z czasem opuścił ją na rzecz II grupy, gdzie znajduje się razem z pinczerami, sznaucerami i molosami.

Olbrzym do towarzystwa
„Czernysz”, bo ten skrótowiec bardzo dobrze się przyjął, jest psem silnym i odważnym, nieufnym wobec obcych, bardzo wpatrzonym w swojego właściciela. Zawsze gotowy do działania, nie zareaguje bez uprzedniej kalkulacji konsekwencji. Doskonale sprawdza się jako stróż, lecz ulokowany w kojcu bez dostępu do domu – tęskni. Przez to obecnie wielu właścicieli żartobliwie definiuje czernysza jako rasę do towarzystwa. Ma świetny kontakt z dziećmi. Bardzo dobrze wyczuwa intencje osób oraz interpretuje ich hierarchię w rodzinie lub towarzystwie. Jest bardzo kochający i łatwo zżywa się z człowiekiem.

Majestatyczny brodacz
Szata czernysza jest gęsta i twarda, z obfitym podszerstkiem. Posiada piękną, majestatyczną brodę, szczególnie imponującą u dojrzałych przedstawicieli rasy. Często właściciele młodych osobników spotykają się z niedowierzaniem co do wieku pupila ze względu na dosyć gęste przesianie siwymi włosami występujące u większości czernyszy. Trzeba przyznać, że rasa do dziś pozostaje dość mało znana w Polsce, stąd częste pytania zainteresowanych, czy mają do czynienia ze sznaucerem lub wodołazem. Okazów czernyszy wbrew pozorom nie brakuje i widać to chociażby po ich frekwencji na wystawach, gdzie wielokrotnie liczba ich zgłoszeń przekracza zgłoszenia wśród ras popularnych. Zdobycie większej popularności w Polsce prawdopodobnie potrwa jakiś czas, gdyż jest to rasa bardzo młoda. W istocie zdobywa coraz większą popularność od 1985 r., kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze udokumentowane importy.

Od tego czasu pojawiło się wiele psów importowych i rodzimych święcących tryumfy na europejskich ringach, przez co Polska jest uznawana za kraj posiadający wielki wpływ w rozwój rasy. Istnieje wiele hodowli i właścicieli czarnych terierów rosyjskich, którzy poprzez częste uczestnictwo na wystawach, rozmowy na forach i grupach internetowych, spacery po miastach z czworonogami promują rasę i sprawiają, że jest ona coraz bardziej rozpoznawalna. Niegdyś spacerując z czernyszem, spotykałem się z mnóstwem pytań o rodzaj rasy, dzisiaj wielokrotnie słyszę ludzi zadowolonych, że rozpoznali czernysza.

Toaleta czernysza
Mimo wizualnego podobieństwa do sznaucera olbrzyma, pielęgnacja szaty odbywa się znacznie inaczej. Czernysz ma gęstszy podszerstek, który nadaje plastyczności okrywie. Można modelować go prawie w dowolnym kierunku, dzięki czemu łatwo jest optycznie nadać pupilowi masywności. Jego broda wraz z grzywą oraz długa i szeroka głowa nadaje elegancji, której mogą pozazdrościć przedstawiciele innych ras. Masywne łapy po napuszeniu szczotką stają się jeszcze masywniejsze i tworzą obraz potężnego psa utrzymanego na grubych, czarnych filarach. Elegancji psu nadaje się, strzygąc na krótko maszynką szyję, czoło i tylną część tylnych łap, co podkreśla elegancję głowy, przedpiersia i lekkość pozornie potężnych tylnych kończyn. Należy pamiętać, że bez kąpieli choć raz w miesiącu ciężko jest utrzymać czernysza w eleganckim stanie, gdyż gęsta okrywa zaczyna się kurzyć, zgarniać brud i w konsekwencji łatwo …

Pełną treść artykułu znajdziesz w numerze Pies Rasowy 30/2020!