Wzbogacenie diety psa OWOCE JAGODOWE

Autor Tekst: dr Joanna Zarzyńska

Sezon letni zawsze przynosi nam, ludziom, zwiększony udział tzw. owoców sezonowych w diecie. Częściej również myślimy wtedy o podawaniu owoców naszym czworonożnym podopiecznym i zastanawiamy się, czy dają one psom jakieś wartości odżywcze. Niektóre psy chętnie zjadają świeże surowe owoce. Można je także coraz częściej znaleźć w karmach czy przysmakach, również w formie liofilizowanych przekąsek, są także elementem diety BARF. Przyjrzyjmy się grupie owoców, które zalicza się do owoców jagodowych – czyli owoców z roślin sadowniczych, które mają formę jagody, właśnie tych dominujących w sezonie letnim. Spośród nich w psiej diecie pojawiają się borówki, maliny, żurawina czy jeżyna i truskawka (a jeśli ktoś ma na działce krzaki porzeczek, to często obserwuje, że psy chętnie i te owoce podjadają prosto z krzaczka). Pies nie jest frutarianinem, ale owoce mogą stanowić cenny dodatek do psiej diety (do 5%). Zwykle w odniesieniu do owoców myślimy o witaminach czy związkach mineralnych, ale warto pamiętać, że mogą one zawierać wiele innych substancji biologicznie aktywnych, a także i antyżywieniowych. Jeśli chodzi o wymienione wyżej owoce jagodowe, to są one polecane dla psów. Jakie są ich zalety?

Zalety owoców jagodowych

Zawierają stosunkowo niewielką ilość cukrów, więc są niskokaloryczne. Poza wartościami odżywczymi dostarczają składniki wspomagające organizm w różnych procesach metabolicznych, naprawczych i chroniące – np. antyoksydacyjne. Wpływają na poprawę zdrowia, w tym u osobników starszych, u ludzi wykazuje się ich działanie przeciwnowotworowe. Wymienia się tutaj barwniki roślinne, jak antocyjany (barwniki czerwonofioletowe), flawonoidy właściwe (flawony, flawonole i inne żółte barwniki), procyjanidyny i taniny (prekursory barwników i garbników), a także kwasy polifenolowe (np. kwas galusowy czy elagowy) czy związki pochodne siarki. Dla podkreślenia działania fizjologicznego zbliżonego do witamin związki roślinne określane są mianem fitamin: fenolowe antyoksydanty (flawonoidy, polifenole), fitoestrogeny (izoflawony, lignany), karotenoidy i triozwiązki. Związki polifenolowe działają ochronnie na wątrobę, działają antybakteryjnie i wspomagają zwalczanie stanów zapalnych. Owoce jagodowe są szczególnie bogatym źródłem fitamin, które obniżają markery stresu oksydacyjnego, neutralizują wolne rodniki i pomagają zapobiegać uszkodzeniom oksydacyjnym, np. wywołanym wysiłkiem fizycznym czy obserwowanym u zwierząt starszych (w tym w obrębie mózgu). Fitaminy zatrzymują reakcje łańcuchowe, podczas których powstają reaktywne formy tlenu. Hamują niekorzystne zmiany wywoływane przez czynniki stresowe (np. zanieczyszczenie środowiska, metabolizm ksenobiotyków). W książce „Zdrowy pies” Rodneya Habiba i dr Karen Shaw Becker owoce jagodowe zostały zaliczone do Kluczowych Dodatków Długowieczności (KDD). Związki biologicznie aktywne warto podawać psom systematycznie na każdym etapie ich życia, dzięki temu możemy ograniczyć ryzyka chorób, zwłaszcza dietozależnych, jak stany zapalne przewodu pokarmowego, choroby skóry, problemy cukrzycowe, i wspomagać profilaktykę nowotworzenia. Owoce w formie surowej stymulują wydzielanie enzymów trawiennych, włókno pokarmowe pełni funkcję prebiotyczną.

Borówka amerykańska

Jest także nazywana borówką wysoką (Vaccinium corybmosum). To krzew z rodziny wrzosowatych. Owoc jest hitem psiej diety, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Jest niskokaloryczny, ma niski indeks glikemiczny (IG=52). Jest źródłem włókna pokarmowego, witamin z grupy B, witaminy C i wielu makro- i mikroelementów. Owoce te wyróżniają się wysoką aktywnością przeciwutleniającą oraz wysoką zawartością polifenoli (średnio 585 mg/100g). Dodatkowo antocyjany, barwniki, mają korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Ponadto uznaje się, że mają wyższy potencjał antyoksydacyjny niż np. witaminy C czy E, a ekstrakt z borówki może wymiatać wolne rodniki i hamować proces peroksydacji lipidów w komórkach wątroby. Antocyjany wraz z taninami i garbnikami wykazują też działanie bakteriobójcze (również wobec E. coli) i przeciwzapalne. Chelatują też jony metali. Wraz z karotenoidami (jak luteina) redukują zaburzenia widzenia i poprawiają widoczność zmierzchową. Borówka jest także bogata w fitoestrogeny oraz kwas elagowy, którym przypisuje się właściwości przeciwnowotworowe. Jak wspomniałam, borówki są szczególnie promowanym dodatkiem psiej diety w USA. Poleca się je dla psów pracujących i sportowych oraz zwierząt starszych. Ich korzystne działanie potwierdzono w badaniach (psy zaprzęgowe, starsze beagle). U ludzi borówka amerykańska może poprawiać funkcjonowanie mózgu i procesy zapamiętywania.

Malina właściwa (Rubus idaeus)

Maliny mają znane działanie przeciwzapalne. Można wykorzystywać owoce oraz susz z liści. Owoce cechują się dużą zawartością pektyn i substancji śluzowych, polifenoli, witamin (A, C, E, z grupy B) oraz minerałów (w tym żelaza, miedzi, magnezu, wapnia, potasu). W malinach występują flawonoidy, antocyjany i karotenoidy. Podobnie jak w borówce, w malinach także występuje kwas elagowy. W liściach …

Numer z tym artykułem znajdziesz w wydaniu Pies Rasowy numer 48/2023