Odpowiedzialność hodowcy za wady psa

Odpowiedzialność za wady psa jest tematem, który spędza ostatnimi czasy sen z powiek hodowców. Zarówno na szkoleniach, jak i w codziennej pracy jest to najbardziej popularny temat – czyli fachowo nazywając, rękojmia za wady sprzedaży psa. Pies, zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt oraz Kodeksem cywilnym, jest traktowany jako rzecz – precyzyjnie ujmując, jako żyjąca istota, do której zastosowanie mają przepisy o rzeczach.

Tekst: Agnieszka Łyp-Chmielewska

adwokat, kancelaria-kynologiczna@adwokatdabrowa.eu
www.psiparagraf.pl, www.adwokatdabrowa.eu

Podstawowe pytanie, na jakie należy odpowiedzieć, to CZYM W OGÓLE JEST TA RĘKOJMIA ZA WADY?

Rękojmia za wady sprzedaży jest opisana w Kodeksie cywilnym – art. 556 i nast.: „Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).” Pod pojęciem „rękojmia” za wady fizyczne lub prawne nasz ustawodawca rozumie odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego. Podstawy odpowiedzialności sprzedającego:

– obarczony towar ma wady fizyczne,

– obarczony towar ma wady prawne.

Wady fizyczne

Nasz Kodeks cywilny wskazuje jedynie na przykład, co należy rozumieć przez wadę fizyczną rzeczy sprzedanej. I tak rzecz jest niezgodna z umową, a więc obarczona wadą fizyczną, gdy:

– nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

– nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

– nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

– została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Wszystkie powyższe ustawowe przykłady mają odpowiednie zastosowanie do sprzedaży psa, drodzy hodowcy.

Wady prawne

Są to zazwyczaj mało popularne wady przy sprzedaży psa, ale warto o nich krótko wspomnieć. Wady prawne to np. sprzedaż psa, który nie stanowił własności sprzedawcy, sprzedaż psa bez poinformowania nabywcy, że pies ma współwłaściciela, sprzedaż psa zajętego przez postępowanie egzekucyjne.

Wadom tym nie będziemy poświęcać w tym miejscu za dużo czasu, ponieważ są to sytuacje marginalne.

Zasady odpowiedzialności sprzedającego

W pismach procesowych oraz w pozwach z zakresu kynologii często spotykam się z określeniem „hodowca w świetle przepisów Kodeksu cywilnego ponosi odpowiedzialność absolutną na zasadach rękojmi za wady sprzedaży”. O co tak naprawdę chodzi w tym zdaniu?

A o to, że zgodnie z Kodeksem cywilnym, rękojmi za wady nie można wyłączyć ani ograniczyć przy sprzedaży między profesjonalistami a konsumentami. Inna sytuacja ma miejsce, gdy sprzedaż będzie między dwoma hodowcami – tutaj jak najbardziej możliwe jest ograniczenie, a nawet wyłączenie rękojmi za wady.

W tym miejscu muszę napisać jedną ważną rzecz dla każdego hodowcy – OGRANICZENIE W UMOWIE Z NABYWCĄ WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WADY PSA JEST NIESKUTECZNE I NIEZGODNE Z PRZEPISAMI KODEKSU CYWILNEGO. 

Odpowiedzialność absolutna – czy zawsze?

„Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.”

Definicja zawarta w artykule 559 KC określa, za jakie wady jest odpowiedzialny sprzedawca. Aby można było mówić o odpowiedzialności z tytułu rękojmi:

– wada musi istnieć w chwili wydania towaru – w naszym przypadku psa lub szczeniaka,

– wada wynika z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w chwili wydania nabywcy.

Czy hodowca odpowiada za wszystko? OCZYWIŚCIE, ŻE NIE!

Odpowiadać możemy jako hodowcy wyłącznie za schorzenie istniejące w chwili wydania szczeniaka/psa lub z przyczyn w nim tkwiących. O czym tutaj mowa? Wyłącznie o chorobach genetycznych czy też wadach wrodzonych.

Co na początek hodowca powinien zapamiętać z tego tekstu:

– hodowca jest traktowany jako sprzedający w świetle Kodeksu cywilnego,

– hodowca odpowiada za wady fizyczne i wady prawne sprzedanego towaru,

– rękojmi za wady nie można wyłączyć ani ograniczyć w sprzedaży z konsumentem, czyli zwykłym kupującym,

– ograniczenie lub wyłączenie rękojmi jest możliwe w sprzedaży między hodowcami, odpowiedzialność tylko za wady istniejące w chwili wydania towaru.

Okres obowiązywania rękojmi za wady sprzedanego psa

Zgodnie z brzmieniem art. 568 par. 1 KC sprzedający odpowiada za wady sprzedanej rzeczy w okresie dwóch lat od dnia wydania jej kupującemu. W warunkach kynologicznych zazwyczaj dniem wydania jest dzień podpisania umowy sprzedaży. Oczywiście nie zawsze jest to regułą. Dlatego też, hodowco, pamiętaj, że rękojmia rozpoczyna swój bieg od dnia wydania psa nabywcy, a nie od dnia podpisania umowy! 

Przekładając przepisy na realia – hodowca ponosi odpowiedzialność za wystąpienie wad w okresie dwóch lat od dnia wydania psa. 

Termin na zgłoszenie roszczeń przez nabywcę

Nabywca, aby skutecznie zgłosić swoje roszczenie, w pierwszej kolejności musi skontaktować się z Wami – sprzedającymi. To od nabywcy zależy wybór roszczenia z tytułu rękojmi.